Bir hisse senedi yatırım fonunun getirisini, halka açık bir bilgi olduğu için, diğer fon getirileri ile karşılaştırabiliriz. Peki piyasada alım/satım yapan tüm yatırımcıların performansı ile karşılaştırma yapmamız mümkün mü? Sonuçta geriye kalan yatırımcılar yatırım fonlarından çok daha başarılı olabilirler.
Ne yazık ki yatırımcıların tek tek getirilerine ulaşmamız mümkün değil, peki en azından piyasanın ortalama getirisi hesaplanabilir mi? Borsada işlem gören şirketlerin halka açık hisseleri en az bir yatırımcının portföyünde yer almaktadır. Dolayısıyla şirketlerin piyasa değerleri ile ağırlıklandırılmış bir portföy tüm yatırımcıların toplam portföyünü işaret eder.
Tanımı gereği borsa endeksi tam olarak bu portföy ile hesaplanır, bu portföyün getirisi endeksin değişimine denktir. Örneğin endeksin %5 yükselmesi, yatırımcıların (portföy-büyüklüğü ağırlıklı) ortalamada %5 kazandığını gösterir. Sonuç olarak borsa endeksindeki değişimi tüm yatırımcıların ortalama getirisi olarak görüp, bir fon (ya da kendi portföyümüz) için bir karşılaştırma ölçütü olarak kullanabiliriz.
Borsa endeksinin şirketlerin piyasa büyüklüğü ile hesaplanması nedeniyle büyük şirket getirilerinin endeks üzerindeki etkisi daha yüksektir. Az sayıdaki büyük yatırımcı bu büyük şirketlerin halka açık kısmının büyük çoğunluğuna sahip olduğunda, endeksteki değişim büyük yatırımcıların ortalama getirisini de yansıtmış olur.
MKK tarafından yayınlanan yatırımcı verilerine göz atalım. 2020 yılı mart ayı verilerine göre, İstanbul Borsası’ndaki 1 Milyon TL’den fazla portföye sahip 11.000 civarı büyük yatırımcı, toplam piyasa değerinin yaklaşık %90’ına sahip. Bu durumda bu büyük yatırımcıların toplam portföyü BIST 100 şirketlerinin halka açık bölümünün en azından %80 sahip olmalı. Bu nedenle büyük yatırımcıların ortalama getirisi BIST 100 endeksinden çok fazla uzaklaşamaz.
Bir hisse senedi portföyünün getirisini endeks ile karşılaştırdığımızda aynı zamanda büyük yatırımcıların ortalama getirisi ile de kıyaslamış oluruz.
Arman Boyacı miks şirketinde operasyonlardan sorumlu direktör olarak çalışmaktadır. Ana ilgi alanı kompleks planlama problemleri için algoritmik öngörü ve karar verme çözümleri geliştirilmesidir. Çizge kuramı alanındaki doktora çalışmalarını Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünde tamamlamıştır.